Yazımızda Neler Var?
Nesnelerin İnterneti “IoT” Nedir? IoT kullanım alanları ve çalışma sistemi
Gelecekte yaşayacağımız dünyanın tasarımı teknolojinin gelişiminden geçiyor. İnternet, teknolojinin gelişimiyle her geçen gün adım atlayarak hayatımıza daha keskin noktalardan entegre olmaya devam ediyor. İnsan yaşamının kolaylaşmasının yolu nesnelerin de akıllanması ve belirli görevleri otomasyon şeklinde yapmasını gerektiriyor. Aklınıza Elon Musk’ın robotları ya da uçan arabalar gelmiş olabilir. Ancak, akıllı ev sistemlerinden otomobillere kadar, hayatımızın birçok alanında Nesnelerin İnterneti (IoT) teknolojileriyle karşılaşıyoruz. Peki, IoT nedir ve dijital dünya ile gerçek hayatı nasıl bütünleştirir?
Nesnelerin interneti (loT) nedir?
Nesnelerin İnterneti (IoT), veri alışverişi yaparak kullandığımız fiziksel cihazların internet aracılığı ile birbirine bağlanmasını sağlamaktadır. Veri alışverişi; sensörler, yazılımlar ve gelişmiş bağlantı sistemleri ile cihazların nesnelerle iletişim halinde kalmasını sağlamaktadır. Fiziksel nesneleri aynı ekosistemde birbirine bağlayarak insanlara kompakt bir şekilde sunar. LoT, bilgisayarlar, telefonlar, ev aletleri, otomobiller ve gündelik hayatımızda kullandığımız cihazları kapsamaktadır.
loT kavramı nasıl ortaya çıktı?
Kevin Ashton, 1999 yılında hayatımıza loT kavramını getirdi. 2000’li yılların başında henüz yeterli olmayan teknolojik gelişmeler ve maliyetin genel kullanım için yüksek kalması loT’un geri planda kalmasını sağlamıştır. On yılı aşkın süredir teknolojinin hızlı gelişimi ve kullanım ihtiyacının artmasıyla gerçekleşen maliyetin azalması loT gelişiminin yolunu açmıştır. Bugün ise dünya genelinde milyarlarca cihaz IoT teknolojisini kullanarak veri paylaşımı yapıyor.
Küçük nesnelere bilgi işlem gücü entegre etme maliyeti, geçmişe kıyasla kayda değer oranda düştü. Örneğin, 1 MB’tan az RAM’e sahip bir mikrodenetleyiciye (MCU), Alexa ses hizmetleri ile bağlantı kabiliyeti eklemek artık mümkün. Teknolojideki bu gelişmeler, evlerimizi, işletmelerimizi ve ofislerimizi IoT cihazlarıyla donatmayı hedefleyen dev bir sektörün önünü açtı. Bu akıllı nesneler, internet üzerinden otomatik veri alışverişi yapabiliyor. Tüm bu “görünmez bilgi işlem cihazları” ve onlarla ilişkili teknolojiler, bir araya geldiğinde Nesnelerin İnterneti (IoT) olarak adlandırılmaktadır.
loT teknolojisinin gerçek hayattaki karşılığı: loT nerede kullanılıyor?
- Akıllı evler: Akıllı ev sistemi, evinizdeki ayarlarlamaları telefonunuzdan yapabilmenizi sağlıyor. Perdeleri mi açmak istiyorsunuz? Ayağa kalkmanıza gerek yok, uygulama sizin için yapar. Aceleyle evden çıktınız ve ütüyü prizden çekip çekmediğinizi hatırlamıyorsunuz, telefonunuzdan kontrol ederek rahat bir nefes alabilirsiniz.
- Sağlık hizmetleri: Akıllı saatler ile sağlığınız hakkında çeşitli alabilir, anormal bir durumda otomatik olarak ambulansı çağırabilirsiniz. Günlük aktivitelerinizi sizin yerine takip ederek size rapor edebilir ve yeni öneriler verebilir. Erken teşhis ve tedavi takibi için bire bir etkiye sahiptir.
- Akıllı şehirler: Sürdürülebilir ve verimli bir şehir için loT entegrasyonu çok katkı sağlamaktadır. Akıllı trafik ışıklarıyla trafik anlık yoğunluğa göre şekil alabilir, çöplerin doluluğu takip edilerek temizlenebilir.
- Detaylı örnek açıklamalarını “IoT cihazlarının kullanım alanları hakkında detaylı örneklendirme” başlığında bulabilirsiniz
loT teknolojisi nasıl çalışır?
IoT’nin temel çalışma prensibi, veri toplama ve bu verilerin anlamlı bilgiye dönüştürülmesinden geçer. Her IoT cihazı, sensörler yardımıyla çevresindeki verileri toplar ve bu verileri merkezi bir sisteme ileterek karar alma sürecine geçmesini sağlar. loT nesneleri; sensörler, kameralar ve diğer veri toplama cihazları aracılığıyla veri üretir ve bu veriler çevrimiçi bir platforma gönderilir. Bu şekilde, IoT teknolojisi dijital dünya ile gerçek hayatı birbirine entegre ederek daha verimli, konforlu ve güvenli bir yaşam sunar.
IoT kısaltmasıyla bildiğimiz Nesnelerin İnterneti, hem cihazlar ile bulut arasındaki hem de cihazların kendi aralarındaki iletişimi mümkün kılan bağlı cihazlar ve teknolojiler ağının tamamını ifade eder. Uygun fiyatlı bilgisayar yongalarının ve yüksek bant genişlikli telekomünikasyonun hayatımıza girmesi sayesinde artık internete bağlı milyarlarca cihazımız var. Bu da diş fırçaları, elektrikli süpürgeler, arabalar ve makineler gibi gündelik cihazların sensörleri kullanarak veri toplayabileceği ve kullanıcılara akıllı bir şekilde yanıt verebileceği anlamına geliyor. Nesnelerin İnterneti, gündelik “nesneleri” internete entegre eder. Bilgisayar mühendisleri, 90’lı yıllardan beri gündelik nesnelere sensörler ve işlemciler ekliyor. Ancak ilk etapta yongalar büyük ve hantal olduğu için ilerlemeler oldukça yavaştı. RFID etiketleri adı verilen düşük güç kullanımlı bilgisayar yongaları, ilk olarak pahalı ekipmanları takip etmek için kullanıldı. Zaman içinde bilgi işlem cihazları küçüldükçe, bu yongalar da her geçen gün daha küçük, daha hızlı ve daha akıllı hale geldi. -Amazon Web Services
IoT’un çalışabilmesi için gerekli üç ana faktör
Tipik bir IoT sistemi, gerçek zamanlı veri toplama ve veri alışverişi üzerinden çalışır. Bir IoT sisteminin üç bileşeni vardır: Akıllı cihazlar, IoT Uygulaması ve Bir Grafik Kullanıcı Arabirimi
Akıllı cihazlar
Bunlar, kendisine işlem kabiliyeti verilmiş olan televizyon, güvenlik kamerası, egzersiz ekipmanı gibi cihazlardır. Çevresindeki verileri, kullanıcı girdilerini veya kullanım düzenlerini toplayarak internet üzerinden kendi IoT uygulaması arasında veri alışverişi yapar.
IoT uygulaması
Bir IoT uygulaması, çeşitli IoT cihazlarından alınan verileri entegre eden hizmetler ve yazılımlar bütünüdür. Bu uygulama, verileri analiz etmek ve bilgiye dayalı kararlar vermek için makine öğrenimi veya yapay zeka (AI) teknolojisini kullanır. Bu kararlar, tekrar IoT cihazına iletilir ve IoT cihazı da girdilere akıllı bir şekilde yanıt verir.
Bir grafik kullanıcı arabirimi
IoT cihazı veya cihaz filosu, bir grafik kullanıcı arabirimi aracılığıyla yönetilebilir. Akıllı cihazları kaydettirmek ve denetlemek için kullanılabilen bir mobil uygulama veya web sitesi bunun yaygın örnekleri arasındadır.
IoT cihazlarının kullanım alanları hakkında detaylı örneklendirme
Günümüzde kullanımda olan IoT sistemlerinin birkaç örneğine göz atalım:
Bağlantılı arabalar
Arabalar gibi çeşitli taşıtların internete bağlanabilmesinin birçok farklı yolu vardır. Bunun için akıllı araç içi kameralar, bilgi-eğlence sistemleri ve hatta aracın bağlantılı ağ geçidi kullanılabilir. Bunlar gaz pedalından, frenlerden, hız göstergesinden, kilometre göstergesinden, tekerleklerden ve yakıt depolarından veri toplayarak hem sürücü performansını hem de aracın durumunu izler. Bağlantılı arabaların çeşitli kullanım alanları vardır:
- Yakıt verimliliğini artırmak ve maliyetleri azaltmak için araba filolarını izlemek.
- Çocuklarının sürüş davranışlarını takip etme konusunda ebeveynlere yardımcı olmak.
- Bir araba kazası anında arkadaşlara ve aileye otomatik bildirim göndermek.
- Taşıtın bakım ihtiyaçlarını tahmin etmek ve önlemek.
Bağlantılı evler
Akıllı ev cihazları, temelde evin verimliliğini ve emniyetini artırmaya, ayrıca evdeki ağ iletişimini iyileştirmeye odaklanır. Akıllı priz gibi cihazlar elektrik kullanımını izler ve akıllı termostatlar daha iyi sıcaklık kontrolü sağlar. Hidroponik sistemler bahçe yönetiminde IoT sensörlerinden yararlanabilir. IoT duman dedektörleri ise tütün dumanını algılayabilir. Kapı kilitleri, güvenlik kameraları ve su sızıntı dedektörleri gibi ev güvenliği sistemleri, tehditleri algılayarak önleyebilir ve ev sahiplerine uyarı gönderebilir.
Ev için bağlantılı cihazlar şu amaçlarla kullanılabilir:
- Kullanılmadıkları zaman cihazları otomatik olarak kapatmak.
- Kiralık mülk yönetimi ve bakımı.
- Anahtarlar veya cüzdanlar gibi kaybedilen eşyaları bulmak.
- Süpürme, kahve yapma gibi günlük görevleri otomatikleştirmek.
Akıllı şehirler
IoT uygulamaları, şehir planlama ve altyapı bakımı faaliyetlerini daha verimli hale getirdi. Devletler; altyapı, sağlık ve çevre ile ilgili sorunların üstesinden gelmek için IoT uygulamalarını kullanıyor. IoT uygulamaları şu amaçlarla kullanılabilir:
- Hava kalitesi ve radyasyon seviyelerini ölçmek.
- Akıllı ışıklandırma sistemleriyle enerji faturalarından tasarruf etmek.
- Sokaklar, köprüler ve boru hatları gibi kritik altyapı bileşenlerinin bakım ihtiyaçlarını tespit etmek.
- Verimli otopark yönetimiyle kârı artırmak.
Akıllı binalar
Üniversite kampüsleri ve ticari binalar gibi yapılar, operasyonel verimliliği artırmak için IoT uygulamalarını kullanır. IoT cihazları akıllı binalarda şu amaçlarla kullanılabilir:
- Enerji tüketimini azaltmak.
- Bakım maliyetlerini düşürmek.
- Çalışma alanlarını daha verimli bir şekilde kullanmak.
Günlük Hayatta IoT
IoT, günlük hayatımıza önemli ölçüde nüfuz etti. Akıllı telefonlarımız, giyilebilir teknolojiler, akıllı evler ve akıllı şehirler artık standart haline geldi. İnternete bağlı termostatlar sayesinde evinizi uzaktan kontrol edebilirsiniz. Akıllı araçlarınızla paylaşılan trafik verilerini sayesinde sürücülere yolları daha etkili bir şekilde kullanma olanağı sunar. Bu örnekler, IoT’nin sadece başlangıcıdır ve bu teknolojinin gelecekte daha da yaygınlaşması beklenmektedir.
Nesnelerin İnterneti (IoT), dijital ve fiziksel dünyaların birleştiği bir noktada bulunuyor. IoT’nin yaygınlaşması, günlük yaşamımızı daha verimli, güvenli ve bağlantılı hale getiriyor. Ancak, bu teknolojiyle birlikte gelen güvenlik ve veri gizliliği endişeleri de unutulmamalıdır. İlerleyen yıllarda, IoT’nin daha da karmaşık ve entegre hale gelmesi güvenlik ihlali problemlerinin artmasına yol açabilir.
Uzmanından loT teknolojisi: Serdar KUZULOĞLU
Araya güzel bir öneriyle giriyoruz, Değerli Serdar KUZULOĞLU’nun “Nesnelerin İnterneti” ne değindiği videoyu da şöyle ekliyoruz. İyi okumalar ve iyi seyirler sorusual.com
“Dünya üzerindeki Nesnelerin İnterneti’ne (IoT) bağlı cihaz sayısı, dünya nüfusundan daha fazla.”
