Yazımızda Neler Var?
“Kafayı güzel yapan” deli bal hakkında bilmeniz gerekenler
Delibal (Mad Honey): Doğanın şifalı hediyesi
Delibal, zehir ve sağlığın aynı noktada buluşmasını sağlıyor. Dünyada yalnızca Karadeniz ve Himalaya dağlarının eteklerinde bulunan deli bal, nadir bir doğa harikasıdır. Ancak etkisi, bu sınırlı coğrafyanın ötesine geçerek tarih boyunca savaş stratejilerinde bile kullanılmıştır. Doğal ortamında yetişen orman güllerinden (Rhododendron) elde edilir ve içindeki grayanotoksin sebebiyle yüksek doz kullanımında zehirlenme ve sonrasında halüsinasyonlara yol açabilir.
Halk arasında deli balın isimleri ve anlamları
Halk içinde benimsenmiş olan deli bal’a ithaf edilen isimler aslında bizi hangi şekilde etkilediğini de göstermektedir. Ormangülü balı olarak da nitelendirilir. Bu isimlendirmenin sebebi aynı adlı bitkiden balın elde edilmesidir. “Komar” ismi, yerel dillerde “deli” veya “çılgın” anlamında kullanılır. “Deli balın içerdiği toksinlerin etkileri, bu ismin kullanılmasına yol açmıştır. “Tutan bal” ise deli balın etkilerinden efsaneleşen bir terim olarak dilimize geçmiştir. Deli bal yüksek dozda tüketildiğinde tutma, diğer anlamıyla bilinç kaybına yol açabilir. En belirgin yan etkisi balın kendi isminin önüne zaman zaman geçmektedir. Dünyada ise “Mad honey” tanımı kullanılmaktadır.
Deli bal üretim ve toplama süreci
Deli balın öne çıkan üretim süreci, toplayıcıların yaşadığı zorluklardır. Geleneksel arıcılık yöntemleri ile, yapay bir bileşen kullanmadan bal toplanır. Bu nedenle balın kalitesi arıların beslenmesine ve bulundukları ortamın ekosistemine bağlıdır. Deli balın tadı ve besin değeri, polen alınan çiçeklerdeki özgün aromalardan kaynaklanmaktadır. Orman gülü (rododendron) çiçeklerindeki polen ve nektar ile beslenerek bal arılar bal üretir. Çiçekte bulunan grayanotoksin adlı toksik madde balın ‘deli bal’ olmasını sağlayan temel maddedir. Yüksek doz kullanımında insanları ölüme kadar götürebilen zehirlenme riski toksik madde kaynaklı gerçekleşiyor. Grayanotoksin, düşük dozlarda bile zehirleyici etkiler yaratarak, tüketim sonrası hayal görme, bilinç kaybı ve çeşitli nörolojik etkiler oluşturabilir.
Delibal’ın sağlığa olan yararları
Doğru kullanıldığında en etkili ilaçların yerini alan deli bal insan vücuduna iyi gelmektedir.
- Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olabilir.
- Sindirim sistemini düzenlemeye katkıda bulunabilir.
- Yatıştırıcı etkileri nedeniyle stresle başa çıkmaya yardımcı olabilir.
- Antioksidanlar bakımından zengin olduğu için hücresel sağlığı destekleyebilir.
Cinsel gücü arttırdığı iddia edilen “Delibal” yöre halkı başta olmak üzere şöhretini duymuş kişiler tarafından bu amaç doğrultusunda da tüketilmektedir.
Deli bal (Komar balı) tüketim önerileri
14 YAŞINDAN KÜÇÜK BİREYLERİN KOMAR BALI TÜKETİMİ TEHLİKELİ OLABİLİR. AYNI ZAMANDA TANSİYON DÜŞÜKLÜĞÜ YA DA KRONİK BİR SAĞLIK PROBLEMİNİZ VARSA HEKİMİNİZE DANIŞINIZ.
Ormangülü Balı‘nın tadını çıkarmak ve sağlık yararlarından en iyi şekilde faydalanmak için aşağıdaki tüketim önerilerine dikkat etmek önemlidir:
- Oda sıcaklığında saklanmalı ve ışık almayan bir yerde muhafaza edilmelidir.
- Hamilelik veya ciddi sağlık sorunları olanlar önce doktorlarına danışmalıdır.
- Aşırı tüketimden kaçınılmalıdır, çünkü bal yüksek kalorili bir besindir.
Deli balın tarihsel ve kültürel önemi
Deli bal, tarih boyunca sağlık sektörü dışında savaş stratejileri kurmak için de kullanılmıştır. Antik Roma döneminde (MÖ 97), Kral 6. Mithridates‘in askeri planı ile Pontus askerlerine yemeleri için deli bal bırakıldı. Ordu, yolda gördükleri balları yedikten sonra hayaller görüp kendinden geçince, Pontus askerlerleri tarafından yenildiler.
Delibal nerede bulunur?
Delibal balı, Türkiye’nin Güneydoğu bölgesinde, özellikle dağlık ve kırsal bölgelerde doğal olarak bulunur.
- Mardin: Mardin, Delibal balının en bilinen ve özgün kaynaklarından biridir. Bu bölgedeki doğal bitki örtüsü, Delibal balının özel aromasının ve lezzetinin kaynağıdır.
- Şırnak: Şırnak, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alır ve Delibal balının üretildiği diğer bir önemli bölgedir.
- Siirt: Siirt, doğal bitki çeşitliliği ve dağlık coğrafyasıyla Delibal balının üretildiği bir diğer bölgedir.
- Batman: Batman ilinin dağlık bölgeleri de Delibal balı üretimine uygun doğal koşullara sahiptir.
Dünyada Türkiye dışında Himalaya dağlarının eteklerinde bulunur. Sahip olduğu çeşitli aroma ve özelliklerini sağlayan endemik bitkilerin bulunduğu ekosistemlerde oluşur. Deli balın kalitesi ve etkisi açısından bulunduğu coğrafya büyük öneme sahiptir.
Eğer Delibal balı satın almak isterseniz, bu bölgelerdeki yerel pazarlardan veya doğrudan yerel arıcılarla iletişime geçerek temin edebilirsiniz.
